دماسنج عقربه ای

دماسنج وسیله ای که مقدار دما در یک سیستم را به صورت کمی اندازه گیری می کند. دماسنج یا ترمومتر به صورت کلی به دو دسته دماسنج عقربه ای و دماسنج دیجیتال تقسیم بندی می شوند، که در ادامه به بررسی بیشتر دماسنج عقربه ای و آنالوگ و نکات مهم در خرید و کالیبره این دماسنج ها می پردازیم.

دماسنج های جیوه ای، بی متال و گاز اکچوئیتد معمولا در گروه دماسنج های آنالوگ طبقه بندی می کنند.

ترمومترهای R52 , A52 ویکا (Wika) از ترمومترهای عقربه ای پرمصرف در بازار ایران می باشند.

دماسنج جیوه ای

جیوه یکی از ۹۲ عنصر طبیعی است که در دمای اتاق مایع شکل است و در دماهای مختلف مایع باقی می ماند. در این مدل دماسنج ها، جیوه در داخل یک لوله شیشه ای مدرج حرکت می کند و مقادیر دما را نمایش می دهد.

دماسنج بی متال

دماسنج بی متال از دو نوار فلزی مختلف برای تبدیل تغییرات دما به تغییرات مکانیکی استفاده می کند. نوارهای فلزی معمولا عبارتند از:

  • استیل و برنج
  • استیل و مس

که به صورت طولی به یکدیگر متصل می شوند و گرما به آنها منتقل می شود. با توجه به یکسان نبودن ضریب های گرمایی دو فلز در صورت گرم و سرد شدن نوار خم می گردد.

مقدار خم شدن نوار متناسب با تغییرات دما بوده و یک عقربه را در طول صفحه مدرج حرکت می دهد.برای افزایش حساسیت می توان طول فلزها را افزایش داد یا به صورت فنری مونتاژ کرد.

دماسنج های عقربه ای معمولا ارزان قیمت، ساده و با دوام هستند. با توجه به ساختار تمام مکانیکی آنها، تنها دمای فعلی محیط را نمایش می دهند.

همچنین بخوانید  گیج فشار صنایع پتروشیمی تجهیزاتی حیاتی برای اندازه گیری و ایمنی

انتخاب ترمومترهای بیمتال را بیشتر بشناسیم.

دماسنج عقربه ای در کجا به کار می رود؟

  • تهیه غذا و نوشیدنی
  • اندازه گیری دمای فرآیند
  • تصفیه فاضلاب
  • سیستم های دیگ بخار
  • و بسیاری از سیستم های صنعتی

دماسنج تماسی

اگرچه بعضی از دماسنج ها با تکنولوژی های پیشرفته ای مانند مادون قرمز دما را به صورت غیرتماسی اندازه گیری می کنند، دماسنج های تماسی معمولا با روش ترموکوپل، جیوه ای یا بی متال دمای سیستم را اندازه گیری می کنند.

دماسنج های تماسی معمولا از دو المان مهم تشکیل می شوند:

  1. سنسور دما
  2. درجه بندی

که سنسور دما می تواند یکی از موارد زیر باشد:

  1. بی متال
  2. گاز اکچوئیتد
  3. محفظه جیوه ای
  4. محفظه الکلی
  5. ترموکوپل
  6. RTD

مقیاس و درجه بندی دماسنج ممکن است به صورت عددی در صفحه یا روی تیوب نوشته شود یا اینکه با یک نمایشگر دیجیتال مقادیر نمایش داده شود.

گیج دما در فرآیندهای صنعتی

در این فیلم به بررسی دو مدل متفاوت از تجهیزات اندازه گیری دما می پردازیم.
گیج دمای بیمتال و گیج دمای گاز اکچوییتد
هر کدام از این دو گیج دما دارای قوانین مخصوصی برای اندازه گیری دما هستند.

ساختار گیج دما بی متال

گیج دمای بیمتال از دو فلز متفاوت به هم تابیده شده با نقطه دمایی مختلفی ساخته شده است که با افزایش یا کاهش دما عقربه گیج حرکت می کند.

ساختار گیج دمای گاز اکچویتد

اما در گیج دمای گاز اکچویتد که دارای محفظه ای از گاز هلیوم می باشد با افزایش دما این گاز منبسط شده و موجب افزایش فشار شده که عقربه گیج دما را حرکت می دهد.
در مقایسه بین این دو مدل از تجهیزات اندازه گیری دما می توانیم این نکته را یادآوری کنیم که گیج بیمتال قیمت پایین تری دارد و همچنین در تغییرات آب و هوایی پایداری بیشتری نسبت به گیج گاز اکچوییتد دارد.
اما زمان پاسخگویی و اندازه گیری دما در گاز اکچویتد با سرعت بیشتری نسبت به بیمتال می باشد.
کپیلاری در گیج گاز اکچویتد
یکی از ویژگی های دیگر گاز اکچویتد امکان استفاده از کپیلاری است که تا ۶۰ متر و بیشتر را پوشش می دهد در حالی که بیمتال مستقیم روی فرآیند نصب می شود.
محدوده دمایی در گاز اکچوییتد از منفی ۲۰۰ تا مثبت ۷۰۰ درجه است .
محدوده دمایی در بیمتال از -۷۰ تا +۶۰۰ درجه است.
و اگر بدنه گیج گاز اکچوییتد از روغن پر شود تا دمای بیشتر از ۲۵۰ درجه سانتیگراد را پوشش می دهد.
در نهایت  استفاده از هر کدام از این تجهیزات را با توجه به نحوه نیاز کاربر و ویژگی هایی که دارند امکان پذیر است.
مشاهده انواع محصولات ترمومتر که اندازه گیری دما هستند براساس متریال و ویژگی های خاص اندازه گیری دما

کالیبره کردن دماسنج

مانند بسیاری از تجهیزات اندازه گیری، برای اینکه دماسنج همچنان با دقت مقادیر دما را در فرآیند اندازه گیری کند نیاز است که به صورت دوره ای کالیبره شود.

همچنین بخوانید  رایج ترین کاربردهای ترموکوپل

کالیبره در دماسنج ها معمولا با استفاده از ترمومتر کالیبره شده یا مقایسه با دمایی که مقدار آن از قبل مشخص است مانند نقطه جوش یا انجماد آب انجام می شود.

با توجه به اینکه سنسورهای به کار رفته در ساخت ترمومتر معمولا قابل تنظیم نیستند، معمولا باید به صورت دستی دماسنج را کالیبره کرد.

یکی از بهترین و پرکاربردترین محصولات ترمومتر wika را در این لینک مشاهده می کنید.

در انتخاب و خرید ترمومتر عقربه ای چه مواردی را باید در نظر گرفت؟

  • با چه دقتی مقادیر اندازه گرفته میشود؟ رنج اندازه گیری دماسنچ چه مقداری باید باشد؟
  • اندازه گیری دما با چه مقیاسی باید انجام شود؟
  • دما به صورت مستقیم یا ریموت (از راه دور) باید اندازه گیری شود؟
  • دماسنج در چه محیطی نصب می شود؟
  • آیا نیاز به خروجی برای ارسال به کنترلر می باشد؟
  • آیا دماسنج نیاز به تاییدیه بهداشتی دارد؟

برای اطلاع یافتن از آخرین مدل ها و قیمت ترمومتر عقربه ای، همچنین دریافت مشاوره برای انتخاب و خرید می توانید با مشاورین ما در اویلی کالا تماس حاصل فرمائید.