شیر توپی Ball Valve
شیر توپی Ball Valve
بال ولو یا شیر توپی از سری شیرهای قطع و وصلی یا shut-off می‌باشد که با استفاده از یک توپ دوار (با قابلیت چرخش) جریان گاز یا مایع عبوری از شیر را کنترل می‌کند.
با چرخش ۹۰ درجه توپی داخل شیر در امتداد محورش، شیر یا امکان عبور سیال را داده یا کاملا مسیر عبور سیال را مسدود می‌کند.
یکی از مهم‌ترین مزایای شیر توپی عمر بالای آن می‌باشد. همچنین بال ولوها در مقایسه با سایر شیرهای صنعتی مقاومت بالایی در برابر آلاینده‌ها دارند. این مدل آب بندی خوبی حتی در حالت‌هایی که در سیال آلاینده نیز
در صنایع شیر توپی نسبت به گیت ولو برای قطع و وصل سیال محبوب تر است.
مدل‌های خاصی از شیرهای توپی به عنوان شیر کنترلی نیز به کار می‌روند. اما با توجه به عملکرد با دقت کم شیر در حالت کنترلی در مقایسه با سایر شیرهای کنترلی، کمتر به عنوان شیر کنترلی در سیستم به کار می‌روند.
عملکرد
شیر توپی ممکن است دارای دو، سه یا حتی چهار پورت (دو راهه، سه راهه یا چهار راهه ) باشد. اما بیشتر شیرهای توپی به صورت دو راهه و به شکل اهرمی ساخته می‌شوند.
هنگامی که شیر در حالت باز قرار دارد، اهرم در راستای خط لوله قرار دارد، با بسته شدن شیر، اهرم به صورت عمود بر لوله تغییر وضعیت می‌دهد.
شیرهای توپی دستی به سرعت می‌توانند بسته شوند و در حالتی که سرعت جریان سیال بالا باشد باعث پدیده چکش آبی شوند.
بعضی از شیرهای توپی شامل یک انتقال دهنده نیز می‌شوند. شیر سه راهه یک پورت (سوراخ) L شکل یا T شکل دارد، بنابراین در فرآیندهای متفاوتی برای توزیع یا مخلوط کردن سیال‌ها می‌توانند به کار روند.
در شکل زیر ساختارهای متفاوت شیر سه راهه را می‌توانید مشاهده کنید.
بدنه
مونتاژ بدنه یا محفظه شیر توپی درسه مدل متداول است: یک قطعه‌ای، دو قطعه‌ای و سه قطعه‌ای. تفاوت در روش مونتاژ شیر باعث تغییر شرایط نگهداری و تعمیرات شیر می‌شود، اما روش مونتاژ تاثیری در عملکرد شیر ندارد.
۱- یک قطعه‌ای
این مدل ساخت نسبت به سایر مدل‌ها قیمت ارزان‌تری دارد. دو قطعه‌ای که توپ به صورت پرس شده یا جوشی قرار می‌گیرد. از معایب این مدل عدم امکان باز کردن شیر و تمیز سازی می‌باشد. تقاضای این مدل نسبتا پایین است.
۲- دو قطعه‌ای
شیرهای دو قطعه‌ای را می‌توان برای تمیز کاری، تعمیر و بازرسی از هم جدا کرد. معمولا روش سرهم بندی قطعات در این شیرها به صورت رزوه‌ای است.
باید توجه داشته باشید که در این شیرها برای جدا کردن قطعات باید شیر از خط لوله خارج شود.
۳- سه قطعه‌ای
شیر توپی‌های گران‌تر معمولا به صورت سه قطعه‌ای ساخته می‌شوند. قطعات در این روش معمولا با پیچ و مهره به هم وصل می‌شوند. مزیت شیرهای سه قطعه‌ای امکان تعمیر بدون خارج کردن شیر از خط لوله است.
مزایای شیر توپی
- سرویس bubble-tight (آب بندی مناسب)
- باز و بسته شدن سریع
- اندازه کوچکتر از شیر دروازه‌ای
- وزن کمتر از شیر دروزاه ای (گیت ولو)
- امکان طراحی به صورت چند پورت در مقایسه با شیرهای با عملکرد مشابه
- کاهش تعداد شیرهای مورد نیاز در فرآیند
- طراحی‌های مختلف و در نتیجه امکان انتخاب‌های متعدد برای مشتری
- امکان نصب در کاربردهای بهداشتی
- امکان نصب در فرآیندهای فشار بالا و دما بالا
- نیروی راه‌اندازی کمتر به نسبت گیت ولو یا گلاب ولو
معایب بال ولو
- نامناسب برای فرآیندهای کنترلی
- امکان انباشته شدن دوغاب یا سایر ذرات معلق در شیر که موجب شکست و یا ایجاد نشتی در شیر می‌شود
کاربرد بال ولو در صنایع
- فرآیندهایی که نیاز به شیر آب بندی خوبی دارند.
- بخار
- آب و آب تغذیه
و ….
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.